Ngày 6/10/2023 tại Hà Nội, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA), Cục Công nghệ thông tin - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), Cục An toàn thông tin Bộ Thông tin và Truyền thông cùng Tập đoàn IEC phối hợp tổ chức Hội thảo và triển lãm quốc tế Smart Banking 2023 với chủ đề “Tạo lập, khai thác và kết nối dữ liệu: Định hình tương lai ngành ngân hàng trong kỷ nguyên số”.
Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng phát biểu tại Hội thảo
Tham dự Hội thảo có ông Phạm Tiến Dũng - Phó Thống đốc NHNN, ông Nguyễn Đức Hiển - Phó trưởng Ban, Ban Kinh tế Trung ương, Lãnh đạo VNBA, Cục Công nghệ thông tin - Ngân hàng Nhà nước, Cục An toàn thông tin Bộ Thông tin và Truyền thông, Các Vụ, Cục, đơn vị thuộc NHNN, đại diện các ngân hàng thương mại, các chuyên gia trong và ngoài nước…
Dữ liệu số rất quan trọng với hoạt động ngân hàng
Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Trần Văn Tần - Phó Chủ tịch Hội đồng VNBA cho biết, với vai trò “huyết mạch” của nền kinh tế, chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hàng là một trong những yếu tố then chốt cho chuyển đổi số quốc gia nói chung và thúc đẩy chuyển đổi số trong các lĩnh vực khác nói riêng. Trong thời gian qua ngành Ngân hàng đã ban hành nhiều Chỉ thị, Thông tư, Kế hoạch hành động nhằm hiện thực hóa mục tiêu chuyển đổi số như: Kế hoạch của ngành Ngân hàng triển khai Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 theo Quyết định số 41V/QĐ- TTg ngày 31/3/2012 của Thủ tướng Chính phủ giai đoạn 2022, 2025; Chỉ thị về đẩy mạnh chuyển đổi số và đàm bảo an ninh, an toàn thông tin trong hoạt động ngân hàng; Kế hoạch triển khai Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện từ phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030. Theo thống kê của NHNN, đến cuối năm 2022, ngành Ngân hàng đã đầu tư hơn 15.000 tỷ đồng cho hoạt động chuyển đổi số. Điều này cho thấy Việt Nam đang có tốc độ mở rộng và tiềm năng phát triển các ứng dụng ngân hàng số rất lớn, giúp Việt Nam trở thành một trong những quốc gia đi đầu trong cuộc cách mạng số và ngành Ngân hàng đi tiên phong.
Ông Trần Văn Tần - Phó Chủ tịch Hội đồng Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam Phát biểu khai mạc Hội thảo
Theo ông Trần Văn Tần, trong bối cảnh hiện nay, ngoài việc phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường, ngành ngân hàng còn phải thích ứng với sự phát triển không ngừng của công nghệ, cùng những thay đổi trong hành vi khách hàng để có thể cung cấp các sản phẩm, dịch vụ, sản phẩm ngân hàng có hàm lượng công nghệ cao, dịch vụ cá nhân hóa cao nhằm tăng trải nghiệm của khách hàng, việc thu thập, khai thác và xử lý dữ liệu luôn được coi trọng.
Ông Trần Văn Tần nhấn mạnh, dữ liệu là tài sản quý giá. Tầm quan trọng của việc sử dụng dữ liệu số trong ngành Ngân hàng nằm ở việc nó giúp cải thiện quyết định kinh doanh, nâng cao hiệu suất và cung cấp trải nghiệm tốt hơn cho khách hàng. Bằng cách thu thập, phân tích và ứng dụng thông tin từ các nguồn dữ liệu khác nhau, ngân hàng có thể hiểu rõ hơn về khách hàng cũng như dự đoán xu hướng thị trường và tối ưu hóa quy trình kinh doanh. Các công nghệ như trí tuệ nhân tạo (Al), học máy (Machine Learning) và phân tích dữ liệu lớn (Big Data Analytics) đã mang đến khả năng phân tích dữ liệu một cách chi tiết và nhanh chóng. Những công nghệ hiện đại này giúp tạo ra những thông tin giá trị và hỗ trợ doanh nghiệp đưa ra các quyết định kinh doanh phù hợp nhất. Sự phát triển nhanh chóng của chiến lược kinh doanh dựa trên dữ liệu trong ngành Ngân hàng đã tạo ra những lợi ích đáng kể. Cụ thể, các ngân hàng có thể tăng cường việc tiếp cận khách hàng, tạo ra các sản phẩm và dịch vụ có tính cá nhân hóa cao, đồng thời tối ưu hóa quy trình phát hiện rủi ro và phòng ngừa gian lận, cải thiện quy trình vay và xử lý hồ sơ vay vốn và tăng cường khả năng dự đoán và phân tích thị trường.
Đến nay, nhiều tổ chức tín dụng đã triển khai các giải pháp cho phép khách hàng mở tài khoản thanh toán dựa trên xác thực dữ liệu dân cư, cho phép định danh, xác minh thông tin khách hàng bằng thẻ căn cước công dân gắn chip hoặc ứng dụng VNelD; làm sạch thông tin khách hàng với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; tối ưu quá trình cho vay bằng các giải pháp chấm điểm tín dụng, xác thực thông tin đa chiều bằng dữ liệu dân cư...
Toàn ngành đã tập trung làm sạch toàn bộ 51 triệu dữ liệu khách hàng tại Trung tâm thông tin tin dụng quốc gia Việt Nam và các tổ chức tín dụng, đảm bảo 100% dữ liệu khách hàng được xác minh với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
Tuy nhiên trong quá trình chuyển đổi số cũng như áp dụng các mô hình mới dựa trên công nghệ hiện đại, ngành ngân hàng cũng phải đối mặt với nhiều thách thức, trong đó có việc duy trì sự cân bằng giữa khai thác và bảo vệ dữ liệu. Do vậy, Hội thảo này được tổ chức nhằm để các cơ quan quản lý, các nhà nghiên cứu và cộng đồng các tổ chức tín dụng cùng thảo luận về quy định, yêu cầu pháp lý, đồng thời tạo điều kiện để các ngân hàng thương mại, các tổ chức tín dụng nắm bắt thông tin trao đổi kinh nghiệm và chia sẻ những khó khăn cũng như đề xuất các giải pháp nhằm hỗ trợ ngành ngân hàng chuyển đổi số thành công và bền vững.
Ông Nguyễn Hưng - Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Tiên Phong trình bày tại Hội thảo
Cần tập trung làm sạch, số hóa dữ liệu đã có
Phát biểu tại phiên toàn thể của sự kiện với chủ đề "Tạo lập, khai thác và kết nối dữ liệu: Định hình tương lai ngành Ngân hàng trong kỷ nguyên số", Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng cho biết, trong quá trình phát triển của cách mạng công nghiêp 4.0, dữ liệu đã và đang trở thành một nguồn tài nguyên mới, là yếu tố quan trọng mang tính quyết định trong tiến trình chuyển đổi số. Đặc biệt, các ngân hàng lớn tại Việt Nam đã có những bước chuyển mình, có những kho, những trung tâm về dữ liệu của riêng mình.
Đối với ngành Ngân hàng, phát triển và khai thác hiệu quả dữ liệu số là một trong 9 nhóm nhiệm vụ giải pháp để thực hiện mục tiêu chuyển đổi số ngành Ngân hàng tại Quyết định số 810/QĐ-NHNN của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước. Dữ liệu không chỉ giúp ngân hàng xác thực, định danh khách hàng mà còn thông qua các ứng dụng công nghệ để phân tích, nắm bắt hành vi và xu hướng tiêu dùng, từ đó đưa ra quyết định trong phát triển, cung ứng sản phẩm, dịch vụ đáp ứng nhu cầu thị trường và nâng cao hiệu quả hoạt động.
Thời gian qua, xác định vai trò quan trọng của dữ liệu trong chuyển đổi số ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước đã thường xuyên rà soát và hoàn thiện hành lang pháp lý để tạo điều kiện thuận lợi cho kết nối, khai thác dữ liệu, ứng dụng công nghệ nhằm thúc đẩy chuyển đổi số trên cơ sở đảm bảo an ninh, an toàn và bảo mật thanh toán trong hoạt động ngân hàng.
Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng đề nghị, các ngân hàng tập trung làm sạch, số hoá những dữ liệu đã có và sử dụng công nghệ để tạo ra dữ liệu sạch trong quá trình cung cấp dịch vụ cho khách hàng. Trong quá trình khách hàng thực hiện giao dịch, phải ứng dụng dữ liệu để đảm bảo người thực hiện giao dịch là người đã đăng ký dịch vụ với ngân hàng. Không để tình trạng lợi dụng tài khoản ngân hàng để thực hiện các giao dịch bất hợp pháp.
Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng cũng đề nghị Trung tâm thông tin Tín dụng quốc gia Việt Nam (CIC) cung cấp thêm nhiều sản phẩm, dịch vụ để giúp các ngân hàng đánh giá được khả năng trả nợ của khách hàng.
Phó Thống đốc khẳng định, NHNN sẽ luôn luôn đồng hành cùng các ngân hàng trong việc tạo dựng cơ sở pháp lý để các ngân hàng phát triển sản phẩm, dịch vụ của mình.
Bên cạnh phát triển dịch vụ, các ngân hàng cũng phải đảm bảo sự hoạt động liền mạch, liên tục của hệ thống và đảm bảo an ninh, an toàn; Tích cực triển khai Đề án 06 để ngày càng cung cấp tốt hơn dịch vụ cho khách hàng, đảm bảo dữ liệu đúng, đủ sạch sống.
Phát triển ngành Ngân hàng trong kỷ nguyên số
Trong khuôn khổ của Hội thảo đã diễn ra các hoạt động: Phiên Toàn thể do đại diện lãnh đạo NHNN và VNBA đồng chủ trì 03 Phiên Hội thảo chuyên đề về các vấn đề liên quan như: Chiến lược chuyển đổi số bền vững ngành ngân hàng dựa trên dữ liệu, nâng cao trải nghiệm khách hàng trong xu hướng ngân hàng số tương lai. Đảm bảo an toàn thông tin mạng trong bối cảnh chuyển đổi số ngân hàng được chủ trị bởi lãnh đạo các Cục, Vụ liên quan của NHNN.
Tại phiên Toàn thể, đại diện lãnh đạo các cơ quan có thẩm quyền đã chia sẻ những chủ trương, chính sách, tầm nhìn nhằm thúc đẩy và hỗ trợ cho tiến trình khai thác và kết nối dữ liệu, định hình tương lai ngành Ngân hàng trong kỷ nguyên số. Phần Tọa đàm bản tròn trong khuôn khổ phiên Toàn thể với các nội dung được các đại biểu thảo luận như: Trí tuệ nhân tạo thay đổi ngành ngân hàng; các tổ chức tín dụng cần chuẩn bị gì để thích ứng với cuộc cách mạng chuyển đổi số; mô hình triển khai, các khó khăn, thách thức và kinh nghiệm trong vấn đề quản trị dữ liệu; đề xuất và khuyến nghị về hoàn thiện hành lang pháp lý tạo điều kiện thúc đẩy chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo trong ngành ngân hàng.
Các đại biểu trao đổi tại phần tọa đàm bàn tròn
Hội thảo chuyên đề 1 với chủ đề "Chiến lược chuyển đổi số bền vững ngành ngân hàng dựa trên dữ liệu", các đại biểu đã trao đổi về các ứng dụng, chiến lược và bài học thực tiễn của các đơn vị trong quá trình tận dụng dữ liệu để chuyển đổi số ngành ngân hàng.
Hội thảo chuyên để 2 với chủ đề “Nâng cao trải nghiệm khách hàng trong xu hướng ngân hàng số tương lai" đã tập trung chia sẻ về các giải pháp cũng như công nghệ mới nhằm cải thiện và nâng cao trải nghiệm khách hàng trong tương lai. Các đại biểu đã trao đổi về các vấn đề như đối phó với các thách thức về quản lý dữ liệu và bảo mật; nâng cao trải nghiệm khách hàng trong bối cảnh ngân hàng số; các yếu tố quan trọng trong việc tạo ra trải nghiệm khách hàng tốt; duy trì tuân thủ và quy định trong khi vẫn đảm bảo trải nghiệm khách hàng...
Hội thảo chuyên đề 3 với chủ đề "Đảm bảo an toàn thông tin mạng trong bối cảnh chuyển đổi số ngân hàng" các đại biểu đã tập trung thảo luận về những khó khăn, thách thức trong việc tuân thủ khung pháp lý cũng như triển khai đảm bảo an toàn thông tin của ngành ngân hàng; các cách thức cũng như ứng dụng thực tế trong việc giảm thiểu các lỗ hồng an toàn thông tin mạng, đặc biệt trong môi trường ngân hàng số đòi hỏi tích hợp và liên kết dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau…
Nằm trong khuôn khổ sự kiện Smart Banking 2023, chương trình Diễn tập đối kháng cũng đã được triển khai theo hình thức tấn công phòng thủ hệ thống (DF Cyber Defense 2023). Đây là sự kiện thường niên quy mô lớn nhất về phòng, chống tấn công mạng trong lĩnh vực ngân hàng, tài chính tại Việt Nam.
CKH