NHTW châu Âu (ECB) hôm 12/9 đã quyết định hạ lãi suất tiền gửi thêm 25 điểm cơ bản xuống còn 3,50%. Đây là lần giảm lãi suất thứ hai của cơ quan này sau khi đã khởi động chu kỳ nới lỏng vào tháng 6 do lạm phát tại khu vực hiện đang hướng tới mục tiêu 2%.
ECB báo hiệu “con đường đi xuống” của lãi suất
Mai Ngọc
NHTW châu Âu (ECB) hôm 12/9 đã quyết định hạ lãi suất tiền gửi thêm 25 điểm cơ bản xuống còn 3,50%. Đây là lần giảm lãi suất thứ hai của cơ quan này sau khi đã khởi động chu kỳ nới lỏng vào tháng 6 do lạm phát tại khu vực hiện đang hướng tới mục tiêu 2%.
Động thái này đã được thị trường dự báo từ khá sớm, song mối quan tâm của các nhà đầu tư chính là những gì sẽ xảy ra tiếp theo, nhất là khi Fed được dự báo sẽ bắt đầu cắt giảm lãi suất trong tuần này.
“Con đường của chúng tôi, mà hướng đi khá rõ ràng - một con đường đi xuống - không được xác định trước, cả về trình tự cũng như về khối lượng", Chủ tịch ECB Christine Lagarde phát biểu tại một cuộc họp báo sau quyết định chính sách. Tuy nhiên Chủ tịch ECB không tiết lộ nhiều tại cuộc họp báo của mình, mà chỉ nhắc lại rằng ECB đang duy trì cách tiếp cận chính sách “phụ thuộc vào dữ liệu”, theo từng cuộc họp.
Hiện nhiều nhà hoạch định chính sách “bồ câu” của ECB đã lập luận rằng, rủi ro suy thoái đang gia tăng và lãi suất cao hiện đang hạn chế tăng trưởng nhiều hơn mức cần thiết, làm tăng nguy cơ lạm phát có thể không đạt mục tiêu. Nhưng những người theo chủ nghĩa “diều hâu” hiện đang chiếm đa số trong ECB, lại cho rằng thị trường lao động vẫn còn quá nóng và áp lực lạm phát vẫn lớn. Các nhà hoạch định chính sách “diều hâu” đã nói rõ rằng họ coi việc cắt giảm lãi suất hàng quý là phù hợp, vì các chỉ số tăng trưởng và tiền lương chính - cung cấp thông tin cho các dự báo của ECB - được tổng hợp ba tháng một lần.
Trong khi đó, Reuters dẫn lời các nguồn tin cho biết, khả năng cắt giảm lãi suất thêm tại cuộc họp tiếp theo của ECB vào tháng 10 là không cao, trừ khi triển vọng tăng trưởng xấu đi đáng kể. Theo đó các nhà hoạch định chính sách của ECB nhiều khả năng sẽ chờ đến cuộc họp vào tháng 12, khi họ sẽ có thêm các dữ liệu kinh tế mới, các nguồn tin cho biết.
Các nhà phân tích cũng cho rằng, hiện có rất ít dữ liệu mới để hỗ trợ cho đợt cắt giảm vào tháng 10. “Chúng tôi nghĩ rằng ECB sẽ duy trì tốc độ cắt giảm theo quý trong năm nay”, Ann-Katrin Petersen của BlackRock cho biết. “Chỉ có sự suy thoái kinh tế mạnh hơn nữa mới thúc đẩy ECB tăng tốc với các đợt cắt giảm liên tiếp hoặc (cường độ) lớn hơn”.
Hiện các nhà đầu tư cũng bị chia rẽ, với một đợt cắt giảm khác vào tháng 12 đã được định giá đầy đủ trên thị trường tài chính, nhưng cũng có tới 30% khả năng có một động thái tạm thời vào tháng 10.
Một điểm đáng chú ý khác đó là ECB đã giảm lãi suất tái cấp vốn tới 60 điểm cơ bản xuống còn 3,65%, trong khi lãi suất tiền gửi chỉ được cắt giảm 25 điểm cơ bản xuống 3,5%. Tuy nhiên theo các nhà phân tích, đây được xem là một động thái điều chỉnh kỹ thuật và đã được báo trước từ lâu.
Theo đó khoảng cách giữa hai mức lãi suất đã được thiết lập ở mức 50 điểm cơ bản kể từ tháng 9/2019, khi ECB đang bơm tiền vào nền kinh tế để ngăn chặn mối đe dọa giảm phát. Song hồi tháng 3, ECB đã công bố kế hoạch thu hẹp hành lang lãi suất xuống còn 15 điểm cơ bản từ cuộc họp chính sách tháng 9 nhằm tái khởi động lại hoạt động cho vay tái cấp vốn của ECB với các ngân hàng và lãi suất tái cấp vốn sẽ là chuẩn mực cho chi phí đi vay.
Theo giới chuyên gia, mong muốn này phải nhiều năm nữa mới có thể đạt được, bởi hiện các ngân hàng đang nắm giữ 3 nghìn tỷ euro thanh khoản dư thừa mà họ gửi qua đêm tại ECB, khiến lãi suất tiền gửi trên thực tế trở thành công cụ chính sách chính của họ. Mặc dù vậy, lượng thanh khoản dư thừa này sẽ giảm dần theo thời gian, thúc đẩy các ngân hàng vay lại từ ECB theo lãi suất tái cấp vốn. Khi điều đó xảy ra, lãi suất tái cấp vốn sẽ lấy lại vị thế của mình, trong khi hành lang lãi suất hẹp hơn sẽ giúp ECB quản lý lãi suất thị trường tốt hơn.