Tại Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 10 ngày 4/11, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú cho biết, đến thời điểm hiện nay, nhìn tổng quan việc điều hành lãi suất đã đạt được mục tiêu giảm lãi suất hỗ trợ cho doanh nghiệp, hỗ trợ cho tăng trưởng tín dụng, mở rộng đầu tư cho tăng trưởng kinh tế năm nay.
Lãi suất đã giảm vượt kỳ vọng
Đỗ Phạm
Tại Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 10 ngày 4/11, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú cho biết, đến thời điểm hiện nay, nhìn tổng quan việc điều hành lãi suất đã đạt được mục tiêu giảm lãi suất hỗ trợ cho doanh nghiệp, hỗ trợ cho tăng trưởng tín dụng, mở rộng đầu tư cho tăng trưởng kinh tế năm nay.
Theo Phó Thống đốc, nếu chỉ nhìn vào quan hệ huy động - cho vay, cứ huy động với lãi suất thấp sẽ cho vay với lãi suất thấp. Nhưng lãi suất huy động phụ thuộc lớn vào lạm phát cũng như nhiều chỉ số khác. Cho nên mặc dù lãi suất huy động đến nay đã giảm, nhưng phải tính toán giảm ở mức độ nào và theo đó lãi suất cho vay giảm ở mức độ nào phù hợp là vấn đề rất được quan tâm trong chỉ đạo điều hành khi đặt trong mối quan hệ với các chỉ số kinh tế vĩ mô nói chung.
Cùng với đó, lãi suất quan hệ rất chặt với tỷ giá. Nếu lãi suất tiền đồng quá thấp trong khi lãi suất ngoại tệ của các nước có ảnh hưởng đến Việt Nam, đặc biệt là lãi suất đồng đôla đang rất cao, điều này có thể tạo ra sự chênh lệch, xuất hiện tình trạng đôla hóa, cũng như vấn đề tỷ giá có thể bị phá vỡ.
Cũng theo Phó Thống đốc, lãi suất còn ảnh hưởng đến nhiều vấn đề khác trong nền kinh tế, như chính sách tài khoá trong phát hành trái phiếu, các vấn đề huy động nguồn lực và cho vay của Nhà nước. Do vậy điều hành lãi suất phải hài hoà giữa chính sách tài khoá, chính sách tiền tệ. “Trong điều hành lãi suất, NHNN luôn luôn dựa trên việc tính toán để tìm ra một phương án hợp lý nhất”, Phó Thống đốc nhấn mạnh.
Từ đầu năm 2023 đến nay, quan điểm điều hành của NHNN là thực hiện tốt chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đó là tăng cường khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp bằng việc giảm lãi suất. Ngay từ đầu năm NHNN cũng đã chỉ đạo, đưa thông điệp và sử dụng các công cụ để tạo điều kiện cho các TCTD giảm lãi suất.
Theo đó từ tháng 3 đến nay, NHNN đã giảm 4 lần lãi suất điều hành và mức giảm đến 2% đối với một số mức lãi suất. Từ đầu năm, NHNN đã tính toán với mức độ ảnh hưởng của kinh tế thế giới, khả năng chống chịu của nền kinh tế đất nước trước những khó khăn kép đang tác động tới nhiều mặt để điều hành chính sách tiền tệ hướng tới đảm bảo được mục tiêu kiểm soát lạm phát năm nay sẽ dưới 4,5% và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. NHNN đầu năm kỳ vọng và đặt mục tiêu là đến cuối năm nay có thể đạt được mức lãi suất giảm trung bình của các NHTM khoảng từ 1-1,5%. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay theo thống kê cũng như đánh giá của NHNN thì mức lãi suất trung bình của những khoản cho vay mới đã giảm khoảng 2 - 2,2%, tức là vượt hơn kỳ vọng và mong muốn ngay từ đầu năm. Còn một số khoản cho vay trước đây, khi mà các NHTM huy động cao thì vẫn có thể neo cao vì độ trễ của chính sách; và để đảm bảo hài hòa các phương án tài chính của các NHTM khi huy động cao thì cho vay cũng tương đồng.
“Chính vì thế, NHNN cũng đã đề nghị các NHTM bằng mọi biện pháp, kể từ nay đến cuối năm phải tiết giảm chi phí để giảm tiếp lãi suất, kể cả lãi suất của những khoản vay trước đây để đảm bảo hỗ trợ cho doanh nghiệp”, Phó Thống đốc nói và thông tin vào chiều ngày 27/10 vừa qua, NHNN đã tổ chức hội nghị toàn ngành, tại đó đã chỉ rõ những ngân hàng nào lãi suất còn cao, những ngân hàng nào lãi suất đã thấp, để những ngân hàng còn cao tìm biện pháp để giảm lãi suất.
Hội nghị đã chỉ đạo rất quyết liệt, cụ thể đối với những ngân hàng có mức lãi suất cho vay, chênh lệch đầu vào - đầu ra còn cao trên mức bình thường. Đến nay, 4 NHTM nhà nước với vai trò chủ lực, ví dụ như Vietcombank mức lãi suất cho vay trung bình hiện nay của tất cả các khoản cho vay ngắn, trung, dài hạn và tất cả những khoản cho vay cũ trước đây, cũng như các khoản cho vay mới hiện nay chỉ là 5,94%/năm. Mức lãi suất này so với cuối năm 2022 đã giảm 1,75% và so với cùng kỳ năm ngoái đã giảm 0,29%. Hay BIDV, mức cho vay trung bình là 6,46%/năm và so với cuối năm ngoái thì giảm 2,59% và so cùng kỳ thì giảm 0,15%.
Có thể khẳng định, dưới sự chỉ đạo của NHNN, lãi suất cho vay của hầu hết các NHTM đến thời điểm hiện nay đã giảm khá mạnh, thậm chí là vượt kỳ vọng đặt ra từ đầu năm. Tất nhiên cũng có những ngân hàng hiện nay mức cho vay bình quân còn cao, khoảng 9%, trên 9%. Tất cả những ngân hàng này đã được chỉ rõ và NHNN cũng đã yêu cầu phải tìm mọi biện pháp để giảm lãi suất..