Tháo gỡ cơ chế để thúc đẩy xử lý nợ xấu hiệu quả

Tháo gỡ cơ chế để thúc đẩy xử lý nợ xấu hiệu quả

Hoàn thành sứ mệnh đưa tỷ lệ nợ xấu về dưới 3%

Chia sẻ tại Hội nghị “Hợp tác xử lý nợ xấu giữa VAMC với các tổ chức tín dụng” ngày 22/8/2023, Tổng giám đốc VAMC Đoàn Văn Thắng cho biết, sau hơn 10 năm nỗ lực thực hiện nhiệm vụ được Chính phủ và NHNN giao, VAMC đã khẳng định được vai trò là công cụ đặc biệt trong công tác xử lý nợ xấu (XLNX), góp phần xử lý nhanh, dứt điểm và đưa tỷ lệ nợ xấu nội bảng của hệ thống các TCTD về mức an toàn, khơi thông dòng tín dụng cho nền kinh tế, bảo đảm an toàn, hiệu quả hoạt động của hệ thống ngân hàng. Thông tin cụ thể hơn về kết quả triển khai các hoạt động hợp tác XLNX giữa VAMC và các TCTD, ông Lê Văn Hùng - Phó Tổng giám đốc VAMC cho biết, trong hơn 10 năm đi vào hoạt động, VAMC đã hợp tác với hầu hết các TCTD để triển khai công tác mua nợ bằng trái phiếu đặc biệt (TPĐB) nhằm thực hiện nhiệm vụ trọng tâm được NHNN giao. Kết quả, lũy kế từ khi thành lập đến 31/7/2023, VAMC đã mua nợ bằng TPĐB được 28.030 khoản nợ của 17.377 khách hàng tại 42 TCTD với tổng dư nợ gốc nội bảng là 413.635 tỷ đồng, giá mua nợ là 380.091 tỷ đồng.

Thông qua hoạt động hợp tác mua nợ bằng TPĐB, VAMC cùng với các TCTD đã hoàn thành sứ mệnh được giao với tỷ lệ nợ xấu nội bảng duy trì ở mức dưới 3% từ cuối năm 2015 trở lại đây, phù hợp với tiêu chuẩn và thông lệ quốc tế. Hiện tại, có 24 TCTD đã thanh toán hết TPĐB, VAMC đang quản lý 101.105 tỷ đồng mệnh giá TPĐB của 15 TCTD, chiếm 27% tổng mệnh giá TPĐB đã phát hành.

Bên cạnh đó, VAMC thực hiện mua nợ theo giá trị thị trường từ 17 TCTD (luỹ kế từ năm 2017 đến 31/7/2023) với tổng dư nợ gốc là 12.231 tỷ đồng, giá mua là 12.949 tỷ đồng. Sau khi mua các khoản nợ theo giá trị thị trường, VAMC phối hợp với các TCTD triển khai ngay các biện pháp xử lý thu hồi nợ, luỹ kế đến 31/7/2023, VAMC đã phối hợp với các TCTD xử lý ước đạt 9.341 tỷ đồng dư nợ gốc từ khoản nợ mua theo giá trị thị trường.

Nhằm thúc đẩy sự phát triển thị trường mua bán nợ, VAMC luôn chủ động, tích cực phối hợp với các TCTD thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, góp phần hình thành thị trường mua bán nợ, bao gồm: thành lập, vận hành Sàn giao dịch nợ VAMC và duy trì, đẩy mạnh hoạt động của Câu lạc bộ Xử lý nợ. Mặc dù mới đi vào hoạt động trong một thời gian ngắn, nhờ sự hỗ trợ, hợp tác tích cực từ phía các TCTD, Sàn giao dịch nợ VAMC (SGDN) đã đạt được nhiều kết quả khả quan với 194 khách hàng đăng ký thành viên; 20 TCTD và chi nhánh TCTD đã ký Hợp đồng nguyên tắc với SGDN. Đến 31/7/2023, có 17 TCTD và chi nhánh TCTD đã phối hợp với VAMC đăng thông tin khoản nợ xấu, TSĐB của khoản nợ xấu lên website SGDN với số lượng 605 khoản nợ xấu, giá trị 42.408 tỷ đồng; 466 TSĐB của khoản nợ xấu, giá trị 1.589 tỷ đồng...

Chia sẻ tại hội thảo, đại diện các ngân hàng đánh giá cao vai trò và sự hỗ trợ tích cực của VAMC trong thời gian qua giúp các ngân hàng xử lý hiệu quả nợ xấu. Ông Trần Văn Trung - Giám đốc ban xử lý nợ có vấn đề Agribank cho biết, nhờ chia sẻ thông tin, hỗ trợ từ phía VAMC giúp ngân hàng tìm kiếm nhiều nhà đầu tư XLNX hiệu quả hơn, nhanh hơn. Đại diện PGBank cho rằng, những con số về XLNX chưa phản ánh hết được sự hỗ trợ hiệu quả của VAMC. Theo vị này, nợ xấu phát sinh trong giai đoạn kinh tế khó khăn, giá tài sản giảm sâu, ngân hàng rất khó thanh lý tài sản để thu hồi nợ. Nếu cố bán bằng mọi giá vô hình trung ngân hàng mất nhiều tiền, thậm chí có thể tài sản bán đi không thu đủ được nợ gốc. Nhưng nhờ có VAMC hỗ trợ, ngân hàng được giãn thời gian trả nợ 3-5 năm, khi kinh tế hồi phục ngân hàng bán được tài sản và thu hồi được nợ gốc.

Gỡ cơ chế cho cả ngân hàng và VAMC

Việc triển khai hợp tác trong XLNX hững năm qua mặc dù đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho các bên, tuy nhiên, quy mô hợp tác vẫn còn khá hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng của toàn hệ thống các TCTD. Đặc biệt trong một số lĩnh vực hoạt động nghiệp vụ của VAMC như mua bán nợ theo giá trị thị trường, hoạt động môi giới, tư vấn của SGDN.

Ở góc độ ngân hàng, đại diện Eximbank chia sẻ, hiện tại ngân hàng đang phối hợp với VAMC tái cấu trúc khoản nợ để bán. Tuy nhiên, ngân hàng mong muốn cải thiện quy trình thủ tục mua bán nợ nhanh hơn để giúp ngân hàng XLNX nhanh hơn, hiệu quả hơn vì dự báo tình hình kinh tế khó khăn, chiều hướng nợ xấu tăng cao. Còn đại diện BIDV cho biết, hiện tại ngân hàng đang tích cực phối hợp với VAMC triển khai bán nợ theo giá thị trường. Nhưng ngân hàng gặp khó khi VAMC chưa được thực hiện đấu giá trực tiếp mà chỉ tham gia sau quá trình đấu giá của ngân hàng. Do đó làm chậm quá trình giao dịch của ngân hàng với VAMC.

Về vấn đề này, lãnh đạo VAMC cho biết, theo quy định pháp luật hiện hành VAMC không được tham gia đấu giá trực tiếp. Một trong những khó khăn trong hoạt động mua bán nợ theo giá trị thị trường của VAMC đó chính là nguồn lực tài chính hạn chế. Để cho VAMC phát huy vai trò trung tâm mua bán nợ xấu, lãnh đạo VAMC đề xuất được tăng vốn điều lệ lên 10 nghìn tỷ đồng theo lộ trình phê duyệt tại Đề án tái cơ cấu các TCTD gắn với XLNX giai đoạn 2016-2020; đồng thời cho phép VAMC được phát hành trái phiếu có lãi suất để mua nợ thị trường.

Bên cạnh đó, để việc hợp tác giữa VAMC và các TCTD ngày càng được mở rộng và đem lại hiệu quả thiết thực, Tổng giám đốc VAMC Đoàn Văn Thắng đề nghị các TCTD tiếp tục phối hợp với VAMC trong hoạt động mua bán, xử lý nợ theo giá trị thị trường; mua bán, xử lý nợ thanh toán bằng TPĐB, coi đây là công cụ hữu hiệu nhằm giảm thiểu nợ xấu của các TCTD, góp phần khơi thông dòng vốn tín dụng, hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Ngoài ra, xem xét mở rộng ký thoả thuận hợp tác với các TCTD khác dựa trên các tiêu chí lựa chọn như: TCTD đánh giá có tỷ lệ nợ xấu tiềm ẩn cao; TCTD có số dư trái phiếu đặc biệt VAMC đang quản lý; TCTD đang thực hiện các đề án tái cơ cấu theo chỉ đạo của NHNN…

Hà Thành