Ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng là cần thiết

Ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng là cần thiết

Còn nhiền khó khăn, thách thức

Phát biểu kết luận Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 6 ngày 4/7, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng, những kết quả nổi bật trong tháng 6 đã góp phần quan trọng vào kết quả chung của quý II và 6 tháng đầu năm 2023, đạt được mục tiêu tổng quát đề ra: kinh tế vĩ mô ổn định; lạm phát được kiểm soát; tăng trưởng được thúc đẩy; các cân đối lớn của nền kinh tế, an sinh xã hội, đời sống nhân dân được bảo đảm. Bên cạnh những kết quả tích cực là cơ bản, Thủ tướng cũng chỉ ra những tồn tại, hạn chế và khó khăn, thách thức: Tốc độ tăng trưởng GDP 6 tháng ước đạt 3,72%, thấp hơn so với kịch bản đề ra; Ngành công nghiệp phục hồi chậm; sản xuất kinh doanh gặp nhiều khó khăn; Tình hình lao động, việc làm khó khăn; Triển vọng thị trường quốc tế còn rất thách thức bất định…

Trong bối cảnh đó, Thủ tướng nhấn mạnh việc ưu tiên hơn cho mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng là phù hợp, cần thiết lúc này. Thủ tướng yêu cầu tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, nới lỏng, kịp thời, hiệu quả hơn; phối hợp đồng bộ, chặt chẽ, hài hoà với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm, hiệu quả, nhanh chóng, dứt khoát; chú trọng nâng cao hơn nữa hiệu quả phối hợp các chính sách.

Cùng với NHNN và ngành Ngân hàng, Thủ tướng kêu gọi và đề nghị cộng đồng doanh nghiệp phải nỗ lực, cố gắng hơn nữa, tăng cường tiết kiệm chi phí, đổi mới quản trị doanh nghiệp, xây dựng phương án sản xuất, kinh doanh hiệu quả, ứng dụng công nghệ cao, đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển sản phẩm có chất lượng theo hướng sản xuất xanh, tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện môi trường, đáp ứng yêu cầu mở rộng thị trường trong nước, quốc tế.

Thủ tướng cũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương đồng hành, phối hợp chặt chẽ cùng NHNN và cộng đồng doanh nghiệp để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, nhất là rà soát, hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật, cải cách thủ tục hành chính, tiết giảm chi phí cho người dân, doanh nghiệp.

Về công cụ, giải pháp, Thủ tướng yêu cầu rà soát các cơ chế, chính sách, có giải pháp cụ thể, phù hợp để tập trung hỗ trợ, thúc đẩy các động lực tăng trưởng cả về phía cầu và phía cung. Theo đó, tiếp tục rà soát, có các giải pháp mạnh hơn, hiệu quả hơn để kích cầu tiêu dùng, phát triển mạnh thị trường trong nước (các giải pháp về miễn giảm thuế, phí, lệ phí, các hình thức hỗ trợ mua hàng, khuyến mãi, giảm giá, giảm các loại phí, lệ phí, thúc đẩy mạnh mẽ tín dụng tiêu dùng…); đẩy mạnh hơn nữa giải ngân vốn đầu tư công và tạo mọi thuận lợi thu hút đầu tư tư nhân, đầu tư nước ngoài, đặc biệt là các dự án PPP; tập trung xoá bỏ rào cản, khơi thông mọi nguồn lực từ bên trong và bên ngoài.

Lãi suất có xu hướng tiếp tục giảm

Tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 6/2023, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú cho biết, từ đầu năm đến nay, NHNN đã hạ lãi suất điều hành 4 lần. Nhờ đó đến hết tháng 6 vừa qua lãi suất huy động bình quân đã giảm 0,7-0,8%; lãi suất cho vay bình quân cũng đã giảm từ 1-1,2%, trong đó các NHTM Nhà nước luôn đi đầu, đưa ra nhiều gói giảm lãi suất. Xu hướng chung là lãi suất tiếp tục hạ trong thời gian tới.

Đối với lãi suất điều hành của NHNN, hiện nay lãi suất cho vay theo nghiệp vụ thị trường mở chỉ có 4%; lãi suất cho vay để bù đắp thiếu hụt trong tính toán tạm thời của các NHTM (cho vay qua đêm) chỉ 5%. Tuy nhiên, hiện các NHTM đang thừa thanh khoản, nên không mặn mà với các khoản cho vay này của NHNN vì đây là khoản cho vay cuối cùng khi các NHTM cần thiết phải dùng nguồn của NHNN. Còn lãi suất cho vay qua đêm trên thị trường liên ngân hàng rất thấp, chỉ từ 0,4-1%; 1 tuần từ 0,8-1,5%; 1 tháng khoảng 3-3,2%. Nhìn chung là lãi suất đang giảm tích cực, cả lãi suất điều hành và lãi suất cho vay.

Về dư nợ và điều hành tín dụng, Phó thống đốc Đào Minh Tú cho biết, ngay từ đầu năm, NHNN xác định tăng trưởng tín dụng khoảng 14-15% nhưng đến nay, dư nợ tín dụng mới tăng khoảng 4,2% (số tuyệt đối là 12.423.000 tỷ đồng), tương đồng với đó, huy động tăng 4,16% (số tiền gửi huy động là 12.691.000 tỷ đồng). Có nghĩa là huy động, cho vay ở thời điểm hiện nay tương đương, kể cả tốc độ, doanh số, số dư.

Thanh khoản của các NHTM đang dư thừa. Thông thường, khi lãi suất hạ thì tín dụng sẽ tăng nhưng vì sao có câu chuyện tăng chậm hơn khi mà lãi suất giảm nhanh? Dưới góc độ quản lý điều hành và thực tiễn nền kinh tế, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho rằng có một số nguyên nhân:

Thứ nhất, tình hình kinh tế vẫn đang có nhiều khó khăn, doanh nghiệp có nhiều khó khăn. Suy giảm về cầu đầu tư, cầu tiêu dùng và đang ở mức thấp, do đó cầu tín dụng không thể tăng cao được

Thứ hai, sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp còn nhiều khó khăn: Tồn kho nhiều, thiếu đơn hàng, xuất khẩu khó khăn… Thị trường bất động sản chưa thực sự sôi động trở lại, còn nhiều dự án vẫn vướng chưa triển khai được, kể cả các dự án bất động sản thương mại và nhà ở xã hội chưa nhiều, mặc dù đã rất quan tâm tạo điều kiện cho tín dụng bất động sản cho các lĩnh vực, phân khúc rủi ro thấp.

Thứ ba, đối với DNNVV cũng đang rất khó tiếp cận tín dụng vì thực tế năng lực, khả năng tài chính, khả năng đảm bảo vay và trả nợ… trước đây đã khó và bây giờ có thể nói còn khó hơn. Vấn đề này, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, hiệp hội DNNVV cùng ngành Ngân hàng đang quyết liệt rà soát để có các giải pháp đồng bộ tháo gỡ. Hiện nay có những doanh nghiệp muốn vay nhưng không chứng minh được là có thể trả nợ được không mà nguyên tắc ngân hàng cho vay ra thì phải thu được nợ. Ngược lại, có những doanh nghiệp ngân hàng mời chào vay nhưng họ lại không có nhu cầu vay.

Đây là những nguyên nhân trực tiếp tạo ra những "khác thường" so với những năm trước khi lãi suất giảm mà tín dụng chưa tăng được nhanh. “Tuy nhiên, chúng tôi cũng cho rằng, cùng với đồng loạt các chính sách, giải pháp mà Chính phủ đang triển khai thì trong thời gian tới và với ngành Ngân hàng cũng đặt ra mục tiêu và yêu cầu là phải quản lý tốt và tập trung tăng cường hơn nữa. Một là lãi suất phải theo hướng giảm tiếp để tạo điều kiện cho doanh nghiệp trên cơ sở các NHTM phải tính toán và đảm bảo được an toàn tối thiểu và cắt giảm những chi phí không cần thiết để có điều kiện hạ lãi suất”, Phó Thống đốc nói.

Cùng với đó, tăng cường cải cách thủ tục hành chính. Vừa qua, NHNN đã sửa Thông tư 39 bằng Thông tư 06, qua đó tháo gỡ nhiều vấn đề, đặc biệt là ứng dụng công nghệ số để tạo điều kiện cho các ngân hàng và doanh nghiệp trong triển khai tiếp cận tín dụng thông qua công nghệ số để nhanh, thuận lợi hơn; tiếp tục xem xét các đối tượng, lĩnh vực để cùng với các bộ ngành có các chính sách đồng bộ.

Phó Thống đốc Đào Minh Tú cũng nhấn mạnh: “Chính sách tái cơ cấu, giãn hoãn các khoản nợ theo Thông tư 02 sẽ tiếp tục được tăng cường giám sát, cũng như chỉ đạo các NHTM và phối hợp với các doanh nghiệp, các hiệp hội quan tâm triển khai tốt. Đây là chính sách rất trực tiếp để hỗ trợ tháo gỡ cho doanh nghiệp hiện nay”.

Đỗ Lê