Lãi suất thấp, doanh nghiệp giảm gánh nặng tài chính

Lãi suất thấp, doanh nghiệp giảm gánh nặng tài chính

Thạch Bình

Trong báo cáo Kinh tế Việt Nam và triển vọng đầu tư năm 2024, CTCP WiGroup cho biết, tính đến thời điểm cuối quý III/2023 nhóm các doanh nghiệp lĩnh vực sản xuất, thương mại là nhóm lĩnh vực có sự phục hồi rõ nét nhất so với cuối năm 2022.

Thống kê của WiGroup dựa trên số liệu của 770 doanh nghiệp niêm yết nhóm ngành sản xuất thương mại cho thấy, lợi nhuận hoạt động kinh doanh đến cuối quý III của nhóm doanh nghiệp đã tăng trưởng ở mức 29,8%, doanh thu thuần tăng 8,2% so với đầu năm.

“Chi phí lãi vay trong quý III/2023 giảm 1.552 tỷ đồng so với quý liền kề (tương đương giảm 11,2%). Điều này cho thấy việc NHNN thực hiện chính sách tiền tệ nới lỏng giai đoạn quý II/2023 đã có tác động tích cực giúp chi phí lãi vay của các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh giảm đáng kể trong quý III, qua đó cải thiện nền lợi nhuận của cả năm 2023”, WiGroup nhận định.

Thực tế trên thị trường mặt bằng lãi suất cho vay của các ngân hàng đã giảm khá mạnh, hiện lãi suất cho vay thậm chí còn thấp hơn giai đoạn trước dịch Covid. Bên cạnh đó, các ngân hàng cũng tích cực rà soát, đơn giản hóa thủ tục, triển khai nhiều sản phẩm tín dụng mới để tăng khả năng tiếp cận vốn vay cho người dân và doanh nghiệp.

Số liệu của Tổng cục Thống kê cũng cho thấy bức tranh tương tự khi nhận định rằng, đến hết quý III/2023 có tới 77,7% (trong tổng số 11.800 doanh nghiệp lĩnh vực xây dựng và chế biến, chế tạo) tiếp cận được các khoản vay ngân hàng. Trong đó có 26,4% vay được các gói tín dụng ưu đãi về lãi suất; 58,1% doanh nghiệp nhận định khả năng tiếp cận vốn ổn định; và 18,2% cho rằng hoạt động vay vốn sẽ thuận lợi hơn trong quý IV và đầu năm 2024.

Theo CTCK VNDirect, so với quý II/2023, tỷ lệ đòn bẩy tài chính của các doanh nghiệp niêm yết đang có xu hướng giảm, chi phí lãi vay toàn thị trường vẫn ở mức cao nhưng đã giảm ở nhóm các doanh nghiệp sản xuất, thương mại do chính sách giảm lãi suất đã bắt đầu có tác động tích cực đến lợi nhuận ở các doanh nghiệp có đơn hàng phục hồi mạnh trong lĩnh vực phần mềm, vật liệu xây dựng, nhựa - cao su…

Trong các quý đầu năm 2023, mức lãi suất bình quân của những khoản cho vay mới đã giảm khoảng 200 - 220 điểm cơ bản so với cuối năm 2022. Mức giảm này cao hơn mục tiêu đề ra (giảm khoảng 150 điểm cơ bản). Tuy nhiên, lãi suất các khoản vay cũ của các doanh nghiệp có tốc độ giảm chậm hơn (do độ trễ với lãi suất huy động). Dù vậy, với mặt bằng lãi suất giảm từ đầu quý III trên toàn hệ thống ngân hàng, trong các tháng cuối năm chi phí trả lãi vay ở nhiều doanh nghiệp (nhất là khối sản xuất, thương mại) sẽ ghi nhận giảm đáng kể, do các khoản vay chủ yếu là ngắn hạn, phục vụ kinh doanh mùa vụ.

Về phía nguồn cung tín dụng, các NHTM tại TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành khu vực phía Nam cho biết từ nay đến cuối năm sẽ có hàng chục nghìn tỷ đồng vốn vay ưu đãi lãi suất được tung ra thị trường phục vụ nhu cầu của doanh nghiệp cho mùa cao điểm.

Ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó giám đốc NHNN chi nhánh TP. Hồ Chí Minh cho biết, các tháng cuối năm hệ thống NHTM sẽ cung ứng cho vay khoảng 9.000 tỷ đồng để phục vụ các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh tham gia chương trình bình ổn thị trường trước, trong và sau Tết Nguyên đán. Gói tín dụng này được hầu hết NHTM áp dụng lãi suất cho vay chỉ từ 4-6%/năm.

Trong khi đó, ông Nguyễn Tuân, Giám đốc chi nhánh BIDV Nam Bình Dương cho hay, ngân hàng này thời gian qua đã 4 lần giảm lãi suất các khoản vay hiện hữu cho doanh nghiệp, với mức giảm 1,5-2%/năm. Thời gian tới BIDV sẽ tiếp tục hỗ trợ cho vay mới với lãi suất 5-6%/năm để các doanh nghiệp có vốn lưu động quay vòng khi đơn hàng tăng trở lại.

Trên thị trường, đến giữa tháng 11/2023 làn sóng giảm lãi suất cho vay khá mạnh mẽ với sự tham gia của hàng chục NHTM. Các ngân hàng như SHB, Agribank, Vietcombank, HDBank, BVBank… đều đã công bố giảm 1-2% lãi suất các khoản vay mới; đồng thời dành các gói tín dụng từ 5.000 – 20.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi cho các doanh nghiệp sản xuất, thương mại và nhóm DNNVV.

Ông Nguyễn Văn Bách, Trưởng ban Chính sách - Tín dụng Agribank cho rằng, chưa bao giờ lãi suất cho vay thấp như hiện nay. Tại Agribank, hiện sàn lãi suất cho vay ngắn hạn đã giảm từ 1,3 - 4%/năm, cho vay trung dài hạn giảm từ 0,3 - 1,5%/năm (tùy lĩnh vực). “Mức này bằng với mức lãi suất thời điểm trước khi có dịch Covid-19, có nghĩa là mặt bằng lãi suất vay vốn ổn định ở mức thấp và duy trì trong thời gian dài”, ông Bách nhận định.

Ở khía cạnh chi phí vốn, ông Trần Hoài Phương, Giám đốc Khối khách hàng doanh nghiệp HDBank cho rằng, với mặt bằng lãi suất cho vay giảm sâu như hiện nay, việc đẩy mạnh hỗ trợ các gói tín dụng ưu đãi lãi suất thực tế là các NHTM chấp nhận lỗ do mức lãi suất huy động giai đoạn trước cao hơn lãi suất cho vay hiện nay. Tuy nhiên, trong bối cảnh khó khăn chung, các ngân hàng vẫn hỗ trợ doanh nghiệp và để tăng trưởng tín dụng cải thiện hơn.

Do vậy, mặt bằng lãi suất cho vay các tháng tới sẽ được duy trì ở mức thấp và cơ hội tiếp cận vốn với chi phí rẻ sẽ nhiều hơn đối với cộng đồng doanh nghiệp, nhất là nhóm các ngành hàng ưu tiên, ngành hàng sản xuất kinh doanh có tốc độ phục hồi nhanh và có nguồn thu tăng trường ổn định.